Kaldırma ekipmanlarında yaygın olarak kullanılan halatların doğru kullanımı oldukça önemlidir. Sadece kaldırma makinelerine (forklift, caraskal ve vinç gibi) gereken önemi vermek yeterli değildir. Çünkü taşınmasında ve kaldırılmasında sadece bu makineler değil sapanların ve halatlarında önemi büyüktür. Sapan terimi; çelik halatları, zincirleri, dokumaları ve elyaf halatları da içerir. Uygun olmayan sapan uygulamaları tehlikeli olabileceğinden dolayı halat bağlama şekilleri bu konuda önemli ölçekte ele alınır.
Halat Bağlama Şekilleri ve Kapasite Hesaplaması
Sapanların kullanımlarına göre bağlama şekilleri ve bağlama şekillerine göre de yük taşıma kapasiteleri bulunur. halat bağlama şekilleri ; dikey bağlama, boğma bağlama, U kaldırma ve kucaklama bağlamadır.
Dikey Bağlama: Kaldırılacak ya da taşınacak herhangi bir yük tek bir sapan kullanılarak dikey biçimde kaldırılır. Bu sapan bağlama ve kaldırma şeklinde sapanların güvenli çalışma kapasitelerini aşmayan eşyalar kaldırılabilir. Fakat kaldırma anında kaldırılan ya da taşınan eşyanın dönmesi durumu sapanın kıvrılmasına sebep olabilir. Böyle bir durumda sapanda hasar oluşabilir. Bundan dolayı bu tarz kullanımlarda bu konuya oldukça çok dikkat edilmesi gerekir.
Boğma Bağlama: Bu kaldırma işleminde kullanılacak halatın kesinlikle kullanım açılarına göre taşıma kapasitesinin hesaplanması gerekir. Bu kapasiteye uygun olan sapanlar kullanılmalıdır. Boğma bağlama biçiminde taşınacak veya kaldırılacak işlemlerde halat bağlama kapasitelerinin hesaplanması gerekir. Bu tür bağlama stilinde oluşan açının 120 derecenin altında olması hesaplamalarınızda daha dikkatli olmanızı gerektirir.
Boğma Açıları ve Kapasite Kullanım Faktörleri:
- 120-180 derece = %100
- 90-119 derece = %87
- 60-89 derece = %74
- 30-59 derece = %62
- 0-29 derece = %49
U Kaldırma ve Kucaklama Bağlama: U şeklindeki kaldırma işlemlerinde taşınan eşya sapanın iki koluna eşit biçimde dağılır. Fakat kolların kaldırma açıları halat kapasitesini oluşan açının büyüklüğü ile doğru orantılı bir şekilde azaltır. Örnek vermek gerekirse halatların gözleri ile kolları arasında açı artmaya devam ettikçe kaldırılacak eşyanın ağırlığı azalır. Taşınacak yükün tek bir sapanın kucaklama biçiminde sarması, 2 ya da 3 sapanla kaldırma işlemlerinde aynı sonucu verir.
U Kaldırma ve Kucaklama Bağlamada Kol Açıları ve Yük Çapanı:
- 0 Derece – 1000 Yük Çapanı
- 5 Derece – 1003 Yük Çapanı
- 10 Derece – 1015 Yük Çapanı
- 15 Derece – 1035 Yük Çapanı
- 20 Derece – 1064 Yük Çapanı
- 25 Derece – 1103 Yük Çapanı
- 30 Derece – 1154 Yük Çapanı
- 35 Derece – 1220 Yük Çapanı
- 40 Derece – 1305 Yük Çapanı
- 45 Derece – 1414 Yük Çapanı
- 50 Derece – 1555 Yük Çapanı
- 55 Derece – 1743 Yük Çapanı
- 60 Derece – 2000 Yük Çapanı
Bu tür uygulamada kullanılan halatların tümü dikey biçimde yükü kaldırıyorsa, yükün ağırlığı halatın adedine bölünerek her bir sapana düşen yük hesaplanır. Halat seçimi halat kollarının dik eksende oluşturduğu açı belirlenerek kapasite hesabı yapıldıktan sonra yapılır. Açı hesaplaması yapıldıktan sonra yukarıda bulunan kol açıları ve yük çarpanları kullanılarak gerekli halat seçimi yapılır. Örnek vermek gerekirse; 1 tonluk bir eşya için 45 derecelik açı ile kaldırılacak her bir halatın minimum olarak 707 kg kapasitesi olmalıdır.
Halat Bağlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?
- Yüklü konumda bulunan kancaların ya da diğer kaldırma gereçleri dikilmiş bindirmelerde ve sapan kolunun dikiş yerlerinden kesinlikle takılmamalıdır.
- Bant şeklinde olan halatların temas alanı düz olmalıdır. Böylece halatın tüm çapraz kesiti eşit bir biçimde yüklenmiş olur.
- Yuvarlak sapanların vinç kancasına dolanmamasına dikkat edilmelidir. Kancanın ağzı yükte yeterli alana sahip olmalıdır. Böylelikle doğal düz profilini alarak yuvarlak sapanın tam genişliğinde dengeli bir yüklenme yapılabilir.
- Düz bant halatlar tüm sapan genişliğinin yükünü taşıyabilecek bir biçimde uygulanmalıdır. Daha geniş ve dikey açılar halatların kenarlarını gerdirir ve kopmalara yol açabilir.
Halatsan Yük kaldırma ekipmanları hakkında detaylı bilgi almak için satış ekibimizle iletişime geçebilirsiniz.